
Wespennest
Herkennen, info en tips
Het spreekwoord luidt: zijn hand in een wespennest steken. En wat betekent het? Zich bemoeien met een probleem en wellicht daardoor zelf moeilijkheden krijgen. Dat is letterlijk zo. Je krijgt zelfs levensbedreigende problemen als je je hand in een wespennest steekt. Een dringend advies: raak een wespennest niet aan! Maar wat moet je wel doen met een wespennest? Lees het hier!
Of schakel een wespenbestrijder in

Belangrijke tips bij een wespennest
- Houd in het voorjaar beginnende wespennesten in de gaten.
- Heb je een wespennest op je terrein? Laat het professioneel verwijderen!
- Toch zelf wespen bestrijden? Neem je eigen veiligheid in acht.
- Sla nooit op een wespennest en steek het ook niet in brand.
- Gebruik professionele middelen om een wespennest te bestrijden.
- Zorg altijd voor een vluchtroute!
Wespen zelf bestrijden is levensgevaarlijk!

Wat is een wespennest?
Een wespennest is eigenlijk het huis van een wespenfamilie. Aan het hoofd van die familie staat een koningin. Zij begint in de vroege lente aan de bouw van het wespennest. Haar eerste nakomelingen - werksters geheten - bouwen daarna verder aan het nest. Daarnaast is het wespennest een grote kraamkamer: de koningin blijft tot in juli eitjes leggen in alle eikamertjes die door de werksters worden gebouwd. ‘s Nachts slaapt de gehele familie in het nest. Het wespennest is zo uiteindelijk een thuis voor tot 7.000 wespen.
Wanneer wordt een wespennest gemaakt?
Een wespenkoningin ontwaakt - afhankelijk van de weersomstandigheden tijdens de lente - tussen half april en half mei uit haar winterslaap. Ze zoekt dan een geschikt plekje voor haar nieuw te bouwen nest, vlakbij de plaats waar ze heeft overwinterd. De koningin maakt zelf het begin van het nest en legt eitjes in elk gebouwd eikamertje. De wespen die daaruit geboren worden nemen de uitbouw van het nest daarna over. De koningin beperkt zich dan tot het leggen van eitjes. Eind juli/begin augustus is het wespennest helemaal af.

Materiaal van een wespennest
Gewone wespen gebruiken plantenvezels of droge en verrotte houtvezels als materiaal voor hun nest. Ze knagen het hout van (dode) bomen of van hekken en tuinmeubilair. Het hout wordt met de kaken vermalen en vermengd met speeksel. De werkster neemt het papje mee naar het nest en braakt het daar uit. Van het braaksel maakt ze een propje. Het propje wordt in een dunne laag aangebracht aan een bestaande cel. Zo ontstaat er een nieuwe cel. Duitse wespen bouwen hun nest op dezelfde manier, maar gebruiken alleen droog en verweerd hout. Het nest is daarom grijs van kleur en niet gelig tot roodbruin, zoals dat van gewone wespen.
Welke wespen bouwen wespennesten?
De meeste wespennesten die we in Nederland zien zijn van de gewone wesp en de Duitse wesp. Andere wespensoorten die we in Nederland kennen, maar niet (gauw) voor overlast zorgen en dus ook zelden worden bestreden zijn de graafwesp, de galwesp en de Franse veldwesp. De graafwesp maakt haar nesten in de grond, de galwesp maakt geen nest maar legt haar eitjes in knoppen of bladeren van planten en de Franse veldwesp maakt kleine nestjes, liefst onder dakpannen. Verder is er nog de hoornaar: een uit de kluiten gewassen wesp die ook nesten maakt, maar liefst in de natuur.
Herkennen van een wespennest
Het uiterlijk van een wespennest verschilt per wespensoort en per gekozen locatie. Een volgroeid nest kan verschillende vormen hebben, afhankelijk van de ruimte waar(in) het nest is gebouwd. In de spouwmuur zal een nest plat, breed en hoog zijn, gezien de beschikbare ruimte. Op zolder kan een wespennest de grootte krijgen van een basketbal. Het nest van de Europese hoornaar ziet er wat schelpachtig uit en is minder strak van vorm dan dat van de gewone wesp en de Duitse wesp. Een wespennest heeft meerdere in- en uitgangen, meestal aan de onderkant van het nest.

Waar vind je een wespennest?
Een wespenkoningin kiest de plaats van haar nieuw te bouwen nest zorgvuldig. De plek van het te bouwen wespennest moet goed beschut en buiten bereik van mogelijke vijanden zijn. Daarnaast wordt een wespennest altijd op een niet-vochtige plek gebouwd. Dit zijn de belangrijkste voorwaarden bij het kiezen van een locatie. Een wespennest kan binnen of buiten een huis of bedrijfspand gebouwd worden. Dit zijn geliefde plekken:
- Op zolder
- In een dakkapel
- In een spouwmuur
- In een slaapkamer
- In een schoorsteen
- In een garage
- In een schuur
- In een tuinhuisje
- Onder de carport
- Onder een dakgoot
- In een struik, heg of boom
- In een holle boomstronk
- In de grond
- Parken
- Pretparken
- Speeltuinen
- Pleinen
- Bibliotheken
- Bossen
Schade en overlast bij een wespennest
Schade en overlast door wespen
Als er een wespennest in de spouwmuur zit, dan is het mogelijk dat de wespen isolatiemateriaal doorknagen om meer ruimte te maken voor het (groeiende) nest. Nou is het belangrijk dat een spouwmuur altijd goed geventileerd blijft en een wespennest kan die ventilatie behoorlijk verstoren. Door geringe ventilatie kunnen zwammen of schimmels ontstaan en dan heb je er een ongedierteprobleem bij. Daarnaast kunnen wespen in de zomer voor veel overlast zorgen, afhankelijk van de plek waar het wespennest zich bevindt. Wespen vinden het niet prettig als mensen (of huisdieren) dicht in de buurt van hun nest komen. Hoornaars vinden het zelfs al vervelend als je in hun aanvliegroute gaat staan.
Moet je een oud wespennest weghalen?
Een koningin bouwt altijd een nieuw nest. Oude nesten worden niet meer gebruikt. Als een uitgestorven wespennest je niet in de weg zit, hoef je het ook niet te verwijderen. Het kan geen kwaad. Wil je het wél weghalen, verzeker jezelf er dan wel van dat het nest inderdaad volledig is uitgestorven, anders kun je nog wel eens spijt krijgen van je opruimactie. Op sommige plaatsen is het verstandig om een oud wespennest wél weg te halen. De resten kunnen namelijk ander ongedierte aantrekken.
Waarom veroorzaakt het overlast?
In de late zomer, als de larven in het wespennest volgroeid raken, vinden de wespen geen zoete voeding meer in het nest. Ze gaan dan op zoek naar een nieuwe voedingsbron en halen hun noodzakelijke suikers uit honingdauw, bloemennectar, het sap en vruchtvlees van fruit, maar ook uit zoetwaren voor menselijke consumptie: jam, siroop, stroop, limonade of alcoholhoudende dranken. De nadrukkelijke aanwezigheid van wespen zorgt bij mensen voor overlast en angst. De wespen laten zich niet wegjagen, want ze hebben zoet voedsel nodig om te overleven.
Gaat een wespennest vanzelf weg?
Verreweg de meeste wespennesten sterven in de herfst uit. De koningin legt dan allang geen eieren meer, dus de wespen die nog leven kunnen zich niet meer voeden met zoet braaksel van de larven. Omdat zij zelf nog naarstig op zoek zijn naar alternatief voedsel, negeren zij de koningin. Deze overlijdt omdat zij ook geen eten meer krijgt. Uiteindelijk sterven alle werksters van de honger en door opkomende kou. Tref je toch nog een actief wespennest aan in de herfst of zelfs in de winter? Dan is het waarschijnlijk dat dit nest heeft kunnen overleven dankzij uitstekende beschutting en een overvloed aan voedsel.
Wat te doen bij een nest?
Voor nesten van hommels geldt hetzelfde als voor wespennesten. Zolang ze niet op een hinderlijke plaats zitten, laat je ze liever met rust. Zowel wespen, hommels als hoornaars hebben een belangrijke rol in de natuur. Van hommels heb je hoegenaamd nooit last. Ze kunnen steken, maar doen dat vrijwel nooit. Ze hebben het eenvoudigweg te druk om mensen lastig te vallen en zijn anders dan wespen ook niet geïnteresseerd in het voedsel van de mens.
De hoornaar is een ander verhaal. Over het algemeen kiezen hoornaarkoninginnen ervoor om hun nest in de natuur te bouwen. Zo af en toe gebeurt het dat er toch een nest gevonden wordt dicht op een plek waar ook veel menselijk verkeer is en dat is dan vervelend. Hoornaars zijn namelijk wél vrij agressief. Ze vinden het bijvoorbeeld al storend als je je in hun aanvliegroute naar het nest beweegt. Bij hoornaarsnesten geldt meer nog dan bij wespennesten: blijf uit de buurt! Hoornaars komen niet af op producten voor menselijke consumptie, ze leven van insecten.
Een vakman kan zien met wat voor nest je te maken hebt: van wespen, bijen, hoornaars of hommels. Als het een nest van honingbijen is, zal hij een imker inschakelen die de bijen ‘komt ophalen’. Hij verplaatst het nest als het ware. Een bijennest ziet er van binnen heel anders uit dan een wespennest, maar het is beslist niet aan te raden om dat zelf even te gaan bekijken. Ook bijen kunnen namelijk steken. Ze doen dat wat minder gauw dan een wesp, omdat een bij het leven laat bij een steek, waar een wesp zijn hele leven kan blijven steken.
Onderscheid tussen wespennest en bijennest
Het is belangrijk om een wespennest van een bijennest te onderscheiden. Bijen zijn van cruciaal belang voor het ecosysteem: ze mogen niet bestreden worden. Nou zijn bijennesten en wespennesten niet heel gemakkelijk van elkaar te onderscheiden, zeker niet voor een leek. Van de buitenkant lijken beide nesten namelijk best op elkaar. Je kunt natuurlijk wél de wesp van de bij onderscheiden, dus aan de hand daarvan kun je bepalen of je met een bijen- of een wespennest te maken hebt.

Zelf wespen bestrijden
Als je zelf een wespennest wilt bestrijden is het belangrijk dat je aan een goed werkend verdelgingsmiddel kunt komen. Dat wordt al een uitdaging, want veel op internet aangeprezen middelen doen niet wat ze beloven. Bovendien moet je je heel goed voorbereiden, jezelf goed beschermen en over stalen zenuwen beschikken. Wat heb je nodig en moet je doen als je zelf wespen gaat bestrijden:
- Een (bewezen) goed bestrijdingsmiddel.
- Een spuitlans, zodat je afstand tot het nest kunt bewaren.
- Eventueel een stevige ladder.
- Een flinke dosis antihistamine, voor als je gestoken wordt en je allergieverschijnselen krijgt.
- Beschermende kleding, van top tot teen, dus met masker.
- Iedereen in de buurt naar binnen sturen, ook huisdieren.
- Buren waarschuwen zodat zij zich ook uit de voeten kunnen maken.
- Een vluchtplan, voor als het helemaal mis gaat.

Hoe gevaarlijk is zelf een wespennest bestrijden?
Het moge duidelijk zijn: een wespennest zelf bestrijden is geen goed idee. De verhalen zijn genoegzaam bekend. Elk jaar verschijnen ze wel in de krant. Dan heeft iemand het idee opgevat om met een knuppel op een wespennest in te slaan, de ingang dicht te stoppen, het nest in brand te steken of de tuinslang of hogedrukreiniger erop te zetten. Dat loopt eigenlijk altijd verkeerd af, soms met fatale gevolgen voor de dader of een (toevallige) omstander, dan wel een (huis)dier. Zodra je een nest al is het met maar één vinger aanraakt, zullen de wespen massaal uitbreken en zich op de dader storten. Je enige hoop is dan dat er een zwembad of vijver dichtbij is waar je in kunt duiken om zo aan de woedende wespen te ontkomen...

Moet je een wespennest altijd verwijderen?
Een wespennest verwijderen is eigenlijk alleen nodig als de wespen die erin leven overlast veroorzaken: als er ‘botsingen’ ontstaan tussen de mens en de wesp. Dat kan gebeuren als een wespennest is gebouwd op een plaats waar ook veel verkeer van mensen is. Dat gaat zich wreken als het nest volgroeid begint te raken en er veel wespen af en aan vliegen. Daarnaast kunnen wespen zich op het eten en drinken van mensen storten in het tweede deel van de zomer als de wespen geen eten meer in het nest vinden. Het verdient dan altijd aanbeveling om een professional in te schakelen die het wespennest veilig en op verantwoorde wijze kan onschadelijk kan maken.

Een beginnend wespennest weghalen
Als je een beginnend wespennest vindt op een plaats waarvan je weet dat het op een later moment problemen kan geven, dan is het verstandig om het nest direct weg te laten halen. Ook in dit geval geldt: laat het een professionele bestrijder doen. Ook 100 wespen kunnen je namelijk al behoorlijk wat schade toebrengen, zeker als je allergisch voor wespengif bent. Weet je niet of je allergisch bent? Neem dan helemaal geen risico en bel de vakman!

Overlast? Professionele wespenbestrijding!
Er zijn beslist situaties voor te stellen waarbij je een wespennest weg wilt hebben. Problemen met wespen doen zich overwegend in de late zomer voor, als ze op het eten en drinken van mensen afkomen en zich agressief gedragen. Als de overlast de spuigaten uitloopt en er zelfs al slachtoffers zijn gevallen, dan is het verstandig om de hulp van een professionele wespenbestrijder in te schakelen. Via het telefoonnummer op deze pagina kom je direct in contact met een lokale ongediertebestrijder die voor jou het wespennest goed, veilig en definitief onschadelijk kan maken.