
Muizen: alles wat je moet weten
Muizen zijn kleine, razendsnelle knaagdieren die je liever niet in de buurt hebt. Toch kom je ze vaker tegen dan je denkt: in huis, de schuur, het magazijn of op zolder. Op deze pagina lees je alles over muizen: hoe je ze herkent, wat ze doen, welke risico’s ze meebrengen én hoe je van ze afkomt.
Zelf aan de slag of liever professioneel muizen laten bestrijden? Neem direct contact op met een lokale muizenbestrijder of stel je vraag.
Telefonisch bereikbaar vanaf 07:00.
5 tips tegen muizen
Heb je muizen in huis of in je tuin? Voor jou betekent dit vast slapeloze nachten door gepiep, geritsel en knaagschade. Iets aan het muizenprobleem doen? Beestjes Kwijt heeft een breed scala aan tips klaarstaan, maar je kunt ook deze kortere tips raadplegen.
- Zet muizenvallen neer. Dit kan zowel binnen als buiten.
- Plaats doosjes met muizengif op plekken waar je muizen ziet (maar niet buiten).
- Voer organisch afval zo snel mogelijk af. Muizen azen hierop!
- Voer even geen vogels meer, want het voer lokt nog meer muizen.
- Bewaar al het voedsel in harde blokken of dozen. Niet in plastic.
Soorten muizen in Nederland
In Nederland (en België) komen verschillende muizensoorten voor. We beperken ons echter tot de meest bekende. Dat zijn er misschien niet veel, maar elke soort kent weer verschillende ondersoorten. Hieronder vind je alle kenmerken van de meest voorkomende muizensoorten.
Zwarte muis in huis of bruine muis in huis?
Verreweg de meeste muizen zijn grijs, lichtbruin of bruin van kleur. Maar onder sommige soorten, zoals spitsmuizen, komen ook heel donker gekleurde muizen voor. Nu is de spitsmuis geen muizensoort, maar een zwart exemplaar wordt al snel verward met een echte zwarte muis. Ook ratten worden geregeld verward met muizen, zeker als ze donker van kleur zijn. Zonder een expert weet je dan ook vaak niet met welke muizensoort je te maken hebt. Wil je de muizen (of ratten) in jouw woning aanpakken? Dan raden we aan te schakelen met onze ongediertebestrijder.
Waar leven muizen?
Huismuizen leven in kolonies en elke kolonie beschikt over een eigen leefgebied. Andere muizensoorten zijn er niet welkom: die worden verjaagd. Huismuizen zitten meestal in of rond gebouwen, maar ze leven ook op velden en akkers. Zodra het koude weer in aantocht is, trekken ze naar woningen, boerderijen, stallen, winkels, horecabedrijven, fabrieken, loodsen of pakhuizen. Zolang er in een gebouw maar genoeg warmte en voedsel aanwezig is, vinden huismuizen het prima. Bovendien moeten ze zich er goed kunnen verstoppen.
De bosmuis leeft uiteraard in bossen, maar ook op velden, in tuinen of op zandgronden. Op al deze terreinen gaan bosmuizen op zoek naar struikgewas om zich in te verschuilen. In de winter wordt het te koud en verplaatsen ze zich ook wel naar gebouwen. Daar zorgen ze soms voor de nodige problemen. Anders dan huismuizen zijn bosmuizen een beschermde diersoort. Je mag ze bij overlast niet bestrijden, maar wel proberen te weren.
Veldmuizen zie je vooral in weilanden en graslanden, want daar graven ze hun holen. Echte plagen in gebouwen ontstaan in de de zogeheten ‘veldmuisjaren’. In deze periode van ongeveer drie tot zes jaar groeit de veldmuizenbevolking flink. De beestjes kunnen zich dan overal verspreiden. Tegen het zesde jaar heeft het volk het maximale aantal bereikt. De veldmuizen sterven dan ‘bij bosjes’ aan kou en honger en ze vallen ten prooi aan roofdieren. Na de massale sterfte wordt de cyclus weer herhaald.

Wat eten muizen?
Huismuizen eten alles, maar ze houden het meest van noten, granen en peulvruchten. Populair zijn ook vette producten, zoals boter, kaas en spek. Daarnaast is de huismuis gek op zoet voedsel, want van suiker krijgt het beestje veel energie. Berg je etensvoorraden dus goed op en verpak producten in goed afsluitbare bakken van hard plastic of glas. Daarmee voorkom je dat muizen erbij kunnen en dat geuren ze aantrekken.
Een muis eet per dag drie tot vier gram voedsel. Het beestje eet gespreid over de dag (en de nacht). Komt het beestje niet aan voedsel? Dan is het belangrijk dat het wel voldoende vocht binnenkrijgt.
Muizen komen vaak op fruit af, want daar zitten suikers in. En zoals gezegd, hoe meer suikers een muis binnenkrijgt, hoe meer energie het beestje krijgt. Wat vinden muizen lekker? Bessen, appels, banenen, wortels en meloenen staan bij hen vaak 'bovenaan het lijstje'. Ander voedsel waar muizen dol op zijn is pindakaas. Niet voor niets gebruiken mensen dit vaak als lokmiddel in muizenvallen.
Bosmuizen eten noten, zaden, wormen, insecten, bloemknoppen, wortels en het groen van bepaalde planten. Ze verzamelen voedsel en leggen een voorraad binnen of buiten hun holletjes aan. Voedsel buiten hun verblijfplaatsen dekken ze meestal af met een laagje aarde. Binnen een holletje graven ze soms een extra kamertje uit om de voorraad in op te slaan.
Deze muizen houden van kool, bollen, wortels, aardappelen, graangewassen en soms ook boomschors. Hun holen worden door paadjes aan de voerplaatsen verbonden.
Een muis eet drie tot vier gram aan voedsel per dag. Wil het enkele dagen overleven zonder water? Dan moet het voedsel dat hij eet wel rijk aan vocht zijn. Na die paar dagen moet de muis zeker weer water hebben, anders droogt het beestje wél snel uit. Vocht is dus eigenlijk belangrijker dan voeding, maar dat geldt voor vrijwel alle zoogdieren.
Levenscyclus van de muis
Muizen planten zich heel snel voort. Vooral huismuizen zijn daarin kampioen. Zo kan een vrouwtje in één jaar tijd zes tot tien keer jongen werpen. Na twee maanden is een babymuis al geslachtsrijp, dus er komen heel gauw kleinkinderen. En achterkleinkinderen.
Het vrouwtje van de bosmuis is een tikkeltje minder ‘productief’ dan de huismuis. Zo werpt ze ongeveer drie tot zeven jongen en dat doet ze twee tot vier keer per jaar.
Een veldmuis-vrouwtje werpt na een draagtijd van drie weken ongeveer vijf tot zes jongen. Dat doet ze twee tot vier keer per jaar. Een babymuis van deze soort is na 25 dagen al geslachtsrijp, dus reken ook hier op een snelle uitbreiding van de familie. Heb je te maken met de bosmuis, dan blijft de plaag naar verhouding nog beperkt. Dit muisje wordt namelijk maar maximaal één jaar oud, en werpt dus maximaal vier keer jongen. Gaat het om de veldmuis of de huismuis, dan verdubbelt dit getal!
Het muizennest
Muizen bouwen hun nest op een beschutte plek, het liefst waar het warm en veilig is. In huis gebruiken ze daarvoor vaak papier, stof en de vulling van kussens of matrassen. Buiten graven bosmuizen diepe holen tot wel een meter onder de grond, terwijl veldmuizen het bij zo’n 15 tot 30 centimeter houden. Als nestmateriaal kiezen ze voor mos, gras, bladeren en plantenstengels. Een nest bevat meestal vier tot negen jongen, afhankelijk van de soort. Zonder moeder overleven deze muisjes niet lang: ze hebben haar nodig voor warmte en voedsel. In de natuur zijn jonge muizen bovendien een makkelijke prooi voor roofdieren.

Zo herken je de aanwezigheid van muizen
Muizen verraden zichzelf op meerdere manieren. Een van de duidelijkste sporen die muizen achterlaten, zijn hun keutels. Die lijken op hagelslag en liggen vaak langs plinten of muren, omdat muizen graag langs randen lopen. Ruim muizenpoep altijd op met handschoenen en een mondkapje: er zitten ziekteverwekkers in. Ontsmet de plek daarna met een geschikt middel.
Je kunt muizen ook horen. Soms maken ze schelle piepgeluiden, vooral als ze actief zijn of met elkaar communiceren. Mannelijke muizen ‘zingen’ zelfs kleine liedjes om vrouwtjes te lokken. Vinden ze voedsel? Dan laten ze ook andere, korte geluidjes horen.
En dan de geur: huismuizen verspreiden een doordringende, muskusachtige lucht. Die komt van hun urine, uitwerpselen of van het dier zelf. Als er ergens een muis doodgaat, ruik je dat snel genoeg: het kadaver geeft een penetrante stank af. Ruim dode muizen daarom altijd meteen op om verdere overlast – én ander ongedierte – te voorkomen.
Overlast door muizen
Muizen zijn misschien schattig om als huisdier te houden, maar niet als ze met tientallen tegelijk ongevraagd door je woning trippelen. Heb jij toevallig last van een muizenprobleem? In dit deel vind je alle informatie hierover. Want hoe herken je signalen van muizen in je woning? En wat kun je doen om een plaag te stoppen? Jij hebt de vragen, hieronder staan de antwoorden!

Hoe komen muizen in huis?
Muizen komen binnen door openingen in wanden, vloeren of daken. Ze gaan dan direct op zoek naar voedsel, warmte en veilige plekjes. Zo kom je misschien muizen tegen in de kelder of op zolder. Of je betrapt een muis op heterdaad in de keuken. De nestjes opsporen? Die zijn altijd goed verborgen, bijvoorbeeld in of tussen dozen met rommel of in gaten achter kasten. En hoe meer muisjes worden geboren, hoe meer problemen!
Ontstaat een muizenplaag zomaar dan? Nee, een plaag ontstaat vaak door toedoen van de mens zelf. Besteed je geen aandacht aan de staat van de woning, waardoor de muizen zo door de muren ‘wandelen’? Laat je afval en restjes open en bloot liggen? Zijn prullenbakken niet goed afgesloten? Poets je je woning of bedrijfspand amper? Slechte hygiëne en een gebrekkig onderhouden pand zijn hoofdoorzaken nummer één bij een plaag van muizen.
Schade door muizen
Muizen knagen aan van alles: voedsel, meubels, kabels en zelfs aan de constructie van je huis. Ze kunnen (houten) vloeren, balken of isolatiemateriaal aantasten. Tussendoor poepen en plassen ze overal. Dat ruik je meteen: hun urinegeur is doordringend. Zie je smoezelige, bruine vegen langs plinten of muren? Dat is buiksmeer – vet dat ze achterlaten tijdens het lopen of klimmen.
Muizen in spouwmuur
Zitten muizen in je spouwmuur, dan heb je een groter probleem. Ze zijn daar moeilijk te bereiken, zitten warm en veilig en kunnen via de muur allerlei ruimtes binnendringen. Zelf bestrijden is bijna onmogelijk. Bel bij een vermoeden altijd een expert. Die weet precies hoe je ze alsnog uit de muur krijgt – en voorkomt dat ze terugkomen.
Gevaar voor je gezondheid
Muizen kunnen ziektes overdragen via hun speeksel, urine of keutels. Die bacteriën en virussen verspreiden zich makkelijk, want muizen lopen overal en bijten overal in. Gooi besmet voedsel direct weg en houd je woning of bedrijf altijd schoon.
Welke ziektes kunnen ze veroorzaken?
De bekendste is het hantavirus, dat je kunt oplopen door in contact te komen met muizenuitwerpselen. Gelukkig is die kans in huis klein. Groter is het risico op de ziekte van Weil, die je nieren of lever kan aantasten. Vooral wie veel buiten werkt of woont in landelijke gebieden loopt kans. Zie of ruik je tekenen van muizen? Handel dan snel.

Gaan muizen vanzelf weer weg?
Nee, muizen verdwijnen zelden vanzelf. Alleen als er toevallig één muis binnen is geglipt, zonder nest of voedsel in de buurt, heb je misschien geluk. Maar meestal blijft het daar niet bij. Muizen blijven waar eten is, waar ze zich kunnen verstoppen en waar het warm is.
Wie denkt het probleem op te lossen met een paar muizenvallen, onderschat vaak hoe snel muizen zich voortplanten. Eén muis kan in een jaar tot wel 60 nakomelingen krijgen. Dus ook als je er af en toe eentje vangt, kan de rest gewoon doorgaan met nestelen en knagen.
Wil je echt van muizen af? Dan is alleen vangen niet genoeg. Je moet ook hun toegang afsluiten, voedselbronnen weghalen en schuilplekken aanpakken. Lukt dat niet of blijft het probleem terugkomen? Dan kun je beter een expert inschakelen.

Wat te doen bij...
Als je 1 muis in huis of meerdere hebt, dan is het oppassen geblazen. Je weet het zeker als je aangevreten verpakkingen tegenkomt, maar ook als je muizen hoort. Misschien zitten de muizen in het plafond of in de muren. Je hoort dan rennende pootjes, gepiep of zelfs wat gekrijs. Het beste wat je kunt doen, zeker als je weken last hebt, is de muizenplaag in huis bestrijden. De vraag is alleen: hoe en waarmee? Hier komen we zo op terug.
Muizen in de tuin hebben is net zo vervelend als muizen in je huis ontdekken. De beestjes maken nestjes in een schuur of onder tuinafval. Soms zitten ze onder een struik verstopt. Intussen knagen ze bloemen, planten of groenten kapot en zie je zelfs knaagsporen aan het tuinmeubilair of het hekwerk. Een oplossing? Wacht hier niet te lang mee, want de muizen trekken op een gegeven moment vanuit de tuin ook naar je huis.
Muizenbestrijding en tips
Zit je met een muizenplaag? Dan wil je daar natuurlijk zo snel mogelijk vanaf. En dat is nodig ook, want muizen planten zich snel voort en voor je het weet, heb je een huis vol nesten. Tijd om in actie te komen. De eerste stap: achterhalen met welke muizensoort je te maken hebt. Alleen huismuizen mag je zelf bestrijden. Veldmuizen en bosmuizen zijn namelijk beschermd.
Met de tips hieronder kom je hopelijk al een heel eind. Let op: niet alles wat online wordt aangeraden is toegestaan of effectief. Lees dus goed wat wél werkt en wat je beter kunt laten.
Muizen vangen in de tuin
Zie je muizen vooral buiten? Gebruik dan géén muizengif. Het is wettelijk verboden om gif buitenshuis in te zetten, en bovendien schadelijk voor andere dieren en het milieu.
Wat wel mag: dodelijke muizenvallen met lokaas plaatsen. Doe dit op plekken waar je muizen hebt gezien, zoals langs een muur of hek. Draag handschoenen zodat je geur de muizen niet afschrikt, en verwijder dode muizen zo snel mogelijk. Andere muizen kunnen leren van zo’n val, dus hergebruik is zelden succesvol.

Levend vangen: goed idee?
Levend vangen klinkt vriendelijk, maar is meestal geen praktische oplossing. Elke gevangen muis moet je minstens een kilometer verderop uitzetten, anders is ’ie zo weer terug. En in het wild is de kans groot dat het beest alsnog ten prooi valt aan een roofvogel. Bij één verdwaalde muis kan het nog, maar bij een plaag is het simpelweg niet te doen.
Muizenplaag in huis? Pak het slim aan
Muizen in huis verjagen is lastig, zeker als je er meerdere hebt. Eén valletje is dan niet genoeg. Toch kun je zelf al veel doen. Hieronder vind je acht tips waarmee je muizen effectief kunt tegengaan (liefst in combinatie). Hoe eerder je begint, hoe kleiner de kans dat het probleem uit de hand loopt. En lukt het niet? Dan is de bestrijder van Beestjes Kwijt nooit ver weg.
|
Gebruik aluminiumfolie tegen muizen |
Goed, de muizen zijn al binnen. Maar je wilt niet nóg meer bezoek van deze beestjes. Dicht daarom zoveel mogelijk gaten en kieren in muren, vloeren of daken. Kieren dicht maken kun je doen met stevig materiaal zoals aluminiumfolie. Prop er een bal folie in: muizen kunnen zich daar niet doorheen bijten.
|
Gebruik purschuim tegen muizen |
Ook met purschuim dicht je openingen waar muizen niet doorheen mogen. Lees de gebruiksaanwijzing goed door en spuit de gaten er zorgvuldig mee dicht. Het enige wat je dan nog hoeft te doen, is afrekenen met de muizen die al in je woning zitten.
|
Zet muizengif in |
Waar kunnen muizen niet tegen? Muizengif natuurlijk! Het is in allerlei vormen verkrijgbaar: als korrels, in blokvorm of als pasta. Het gif komt in een muizenlokdoos of je plaatst gif in muizenvallen. Let er wel op dat kinderen en huisdieren niet bij de vallen kunnen! Plaats ook vooral meerdere doosjes of klemmen, zeker als je met meer dan één muis te maken hebt. Controleer de vallen ook regelmatig: meestal heb je binnen twee weken beet. Zo niet, denk dan zeker aan professionele bestrijding.
|
Muizen verjagen met geluid |
Muizen aanpakken met milieuvriendelijke middelen? Online vind je vast een apparaat dat met ultrasoon geluid muizen verjaagt. Hoe dit werkt? Het apparaat stoot een geluid uit dat niet hoorbaar is voor mensen. De muizen horen ultrasoon geluid wél en maken zich, als het goed is, meteen uit de voeten. Een waarschuwing vooraf: het is nog niet onomstotelijk wetenschappelijk bewezen dat dit soort apparaten echt werken.
|
Mag je een muizen lijmplank gebruiken? |
De Nederlandse wet verbiedt het gebruik van lijmplankjes en wel hierom: als een muis in de lijm vast komt te zitten, sterft het van de stress. Of het beestje bijt de eigen pootjes kapot om los te komen. Iets diervriendelijker dan lijmplankjes zijn dan ook alle andere hier omschreven methodes.
|
Muizen verjagen met uien |
Uien tegen muizen inzetten? Werkt dit echt? Deze tip lijkt meer op een bakerpraatje, maar proberen kan geen kwaad. Pel daarom een aantal uien en snijd ze doormidden. Plaats de uien op schoteltjes of in bakjes en verspreid die in ruimtes waar muizen lopen. Het idee erachter is dat de muizen op de vlucht slaan van de geur. Hopelijk doen ze dat ook.
|
Muizen verjagen met azijn |
De geur van azijn is nog sterker dan die van uien. Poets daarom oppervlakken regelmatig met een mengsel van water en azijn. Of gebruik pure azijn, maar bedenk dat je zelf ook moet kunnen leven met de geur in huis. Ruiken de muizen azijn? Ze blijven vast uit de buurt. De vraag is alleen: waar duiken ze dan straks op? Reken er in elk geval niet op dat je meteen van alle muizen verlost bent.
|
Muizen vangen met een kat |
Sommige katten zorgen voor genoeg dode muizen. Katten jagen instinctief op muizen en maken er soms echt een sport van. Andere katten zijn liever lui dan moe, of de muizen wekken bij hen gewoon geen jagersinstinct op. De inzet van een kat biedt dus niet altijd garanties als het gaat om muizenbestrijding. Bovendien kan een kat nooit alle muizen vangen: daar is een plaag vaak veel te uitgebreid voor.

Bestrijding muizen duurt te lang? Vraag een expert
Je kunt niet samen met de huis muizen onder één dak leven. Maar zelf effectief muizen bestrijden met allerlei goedkope middeltjes? Dat lost het probleem vaak niet op. Aarzel daarom niet om zo snel mogelijk een professionele bestrijder in te schakelen via Beestjes Kwijt. Bel of mail een bestrijder, plan een afspraak en informeer direct naar de kosten.
Zelf muizen aanpakken?
Ontvang ons gratis e-book met 18 tips!

Veelgestelde vragen over muizen
Muizenpoep lijkt op hagelslag: kleine, langwerpige, donkere korrels. Je vindt muizenkeutels vaak langs muren of plinten. Raak ze nooit met blote handen aan: ze kunnen ziektes overbrengen. Een muis produceert dagelijks 60 tot 80 keutels. Bij een muizenplaag ligt er dus snel veel poep, urine én buiksmeer.
Ja, muizen zijn slim. Ze herkennen patronen, onthouden gevaren en vermijden plekken waar soortgenoten zijn omgekomen. Dankzij hun aanpassingsvermogen overleven ze in veel omgevingen. Ze leren snel en passen hun gedrag aan.
Muizen bewegen op gevoel. Ze vertrouwen op snorharen, reuk en gehoor in plaats van zicht. Dankzij hun flexibele lichaam kunnen ze zich door kleine openingen wringen. Ze volgen geursporen en vermijden open ruimtes.
Muizen vermijden fel licht. Ze bewegen het liefst in het donker of bij gedimd licht, omdat ze zich dan veiliger voelen. Overdag blijven ze vaak verstopt in hun nest.
Ja, muizen kunnen uitstekend klimmen. Huismuizen zijn al behendig, maar bosmuizen zijn nóg leniger. Ze kunnen springen, rennen en graven. Alleen veldmuizen blijven liever op de grond.
Muizen komen zelden in je bed, tenzij er voedselresten liggen. Ze mijden mensen en zoeken rustige plekken op, zoals zolders of kelders. Slaap je in zo’n ruimte, dan is de kans iets groter.
Muizen zijn vooral 's nachts actief, als het stil is. Toch kunnen ze ook overdag tevoorschijn komen bij voedseltekort. Ze knagen graag aan hout en plastic om hun tanden kort te houden.
Muizen slapen vooral overdag. Ze rusten in hun nest, vaak in de buurt van voedselbronnen. Ze worden actief als het donker en stil is.
Huismuizen houden geen winterslaap. Ook veldmuizen en bosmuizen slapen niet in de winter, maar ze verzamelen wel voedsel en kruipen dicht op elkaar om warm te blijven.
Ja, muizen zijn als huisdier te koop bij dierenwinkels en fokkers. Tamme muizen verschillen sterk van wilde muizen. Ze zijn zindelijk, vriendelijk en goed te verzorgen – maar niets zoals een plaag in huis!
Je krijgt muizen uit huis door vallen te plaatsen. Let op: muizen zijn zelden alleen. Ruim dode muizen hygiënisch op en sluit ingangen af. Bij aanhoudende overlast is professionele bestrijding aan te raden.
De snelste manier om van muizen af te komen, is een professionele bestrijder inschakelen. Die weet waar muizen zitten, gebruikt de juiste middelen en zorgt dat ze niet terugkomen.
Ben je bang voor muizen? Je bent niet de enige. Een muizenfobie kan je nachtrust en woongemak flink verstoren. Laat muizen daarom snel en professioneel verwijderen. Zo voel je je weer veilig in huis.