Wanneer vliegt een boktor uit?

15 mei 2021 • redactie

Je zult vast al wel eens wat gehoord hebben over deze houtborende insectensoort, ze kunnen namelijk letterlijk en figuurlijk de tent afbreken! De boktorlarve leeft een rustig leventje in een boom en vliegt na een aantal jaar uit. Wanneer een boktor precies uitvliegt en hoe oud hij dus eigenlijk is, valt te achterhalen met behulp van de jaarringen van de boom, aldus promovendus Paul Copini.

Van larve tot imago

Voordat we dit alles behandelen is het handig om te weten hoe het leven van boktor er uit ziet. Allereerst leggen boktorren eitjes in de bast van een boom of, als het om de huisboktor gaat, in een houten balk of meubel in jouw huis. Wanneer de larven uit deze eitjes komen, eten ze zich een weg naar het midden van de boom. Zo kunnen de larven genoeg hout eten naarmate ze ouder worden.

Uiteindelijk ontstaan er zo dus allerlei gangen in het hout terwijl de larven zich voeden. Als de boktor volgroeid is, vreet hij zich een weg naar buiten en vliegt de wijde wereld in. Deze gaten en gangen verraden dus wel dat er boktorren aanwezig zijn! Zie je nu houtmeel op de grond liggen, hoor je geknaag en zitten er ovale gaatjes in het hout, dan heb je te maken met de boktor! Lijkt het er toch iets anders uit te zien? Dan bestaat er een kans dat het niet om de boktor gaat, maar om houtworm.

De weg naar buiten

Na 3 tot 10 jaar - afhankelijk van het soort - is de boktor volgroeid en is het tijd om uit te vliegen. Ze boren zich dan een weg naar buiten, dwars door de boom of het hout waarin ze zijn opgegreoid. Je zou denken dat boktor dan niet meer omkijkt naar zijn oude nest, maar niets is minder waar. Boktorren zijn namelijk heel loyaal naar de boom waarin zij geboren en getogen zijn! Als het even kan, leggen ze daarin dan ook de eitjes, zodat het nageslacht eveneens kan genieten van dit overheerlijke hout. Helaas houdt de boom of de houten balk dat natuurlijk niet eeuwig vol, aangezien hij langzaam van binnen wordt opgevreten!

Hoe wordt de uitvliegtijd bepaalt?

Wanneer de boktor een uitvlieggat in de boom maakt, tast dit natuurlijk niet alleen het hout, maar ook de groei van de boom aan. Dit zie je terug in de vergroeiingen van de jaarringen van een boom. Deze groei wordt ook nog eens beïnvloed door de seizoenen en de weersomstandigheden. Copini heeft zelf een aantal uitvlieggaten gemaakt op verschillende momenten in het groeiseizoen en heeft vervolgens deze patronen en vergroeiingen vergeleken met daadwerkelijke uitvlieggaten. Hieruit bleek dat boktorren drie uitvliegperiodes hebben die allemaal in dit groeiseizoen vallen. Er is een periode vlak voor en na het groeiseizoen en een periode middenin het groeiseizoen.

Hoe kan dit ons helpen?

Allereerst kunnen we zo gemakkelijk berekenen hoe oud een boktor is. Zijn gehele leven is namelijk duidelijk terug te lezen in de jaarringen van de boom, waarmee je zo zijn leeftijd berekend. Ook helpt het ons om te bepalen wanneer boktorren uitvliegen. Nu we meer weten over de uitvliegperiodes van de boktor, kunnen we ook beter en preciezer te werk gaan! Op plekken waar ze kampen met overlast van de boktor kan men zich dan goed voorbereiden op de insecten en ze strategischer aanpakken.