Duiven herkennen, info en tips

Afhankelijk van de duivensoort hebben duiven grijze, witte of bruine veren. De veren kunnen daarbij zwart gevlekt en gestreept zijn en de staart is meestal donkerder van kleur. Specifiekere kenmerken zie je bijvoorbeeld aan de Turkse tortel: deze duivensoort is te herkennen aan een horizontale zwarte streep in de nek. Duiven zijn, in combinatie met hun kleur, ook aan de bouw te herkennen. Zo lijken houtduiven iets ranker en slanker dan, bijvoorbeeld, stadsduiven.

Duiven kunnen verschillende geluiden produceren, maar in de regel noemen we het geluid dat ze maken ‘koeren’ of ‘roekoeën’. Waarom duiven koeren? De geluiden hebben altijd een doel: zo koeren mannetjes om vrouwtjes te verleiden of ze proberen andere mannetjes te intimideren om eigen territorium te verdedigen. Een jonge duif kan dit allemaal nog niet: die lijkt te sissen of hij klapt wat met zijn snaveltje. 

Duiven eten vrijwel alles wat ze maar kunnen krijgen. Maar dat is ook afhankelijk van waar ze leven. Zo storten stadsduiven zich meestal op eten dat ze op straat of in afvalbakken vinden. En ze eten graag insecten, net als andere duivensoorten. 

Duiven die in agrarische gebieden voorkomen lusten ook wel een hapje afval, maar als het even kan eten ze toch het liefst van zaden, granen, bessen en peulvruchten. Het probleem is echter dat bepaalde duivensoorten gewassen soms ernstig aantasten. In dat soort gevallen wil de overheid soms nog wel toestemming geven om op de duiven te jagen.

Duiven staan erom bekend vast te houden aan hun gewoontes. Concreet betekent dit onder meer dat ze vaak terugkeren naar dezelfde plek (waar ze opgegroeid zijn). Uitgevlogen jonge exemplaren kunnen dus altijd terugkeren om een eigen nest aan te leggen. De hoofddoelen zijn hoe dan ook simpel: deze vogels willen zich voeden, zich voortplanten en zijn altijd op zoek naar veilige en beschutte plekken voor hun nesten. 

Duiven - in het wild - leven altijd in een nest. Van daaruit vliegen ze uit om voedsel en vocht voor zichzelf en voor hun jonkies te zoeken. Duiven in gevangenschap leven vaak in voor hen speciaal gemaakte duivenhokken of -tillen. Zij worden vaak heel goed verzorgd door hun eigenaren, zeker als deze ze voor de sier houdt (sierduiven) of als deze zijn duiven wil laten deelnemen aan wedstrijden (postduiven). 

Duiven kunnen het hele jaar door paren, maar de ‘hoogseizoenen’ zijn toch wel de lente en de herfst. De mannetjes gaan dan ‘baltsen’ ofwel: ze proberen vrouwtjes te verleiden met geluiden en ze bewegen om de vrouwtjes heen. Vrouwtjes knikken vaak met hun kopje als ze het mannetje leuk vinden. Keurt een vrouwtje een mannetje af, dan zal ze hem negeren. Hij zoekt dan elders zijn heil. Wordt een mannetje opdringerig, dan reageert de duivin zelfs bij vlagen agressief.

Duiven kunnen in principe het hele jaar door broeden. Maar het aantal keren dat ze eieren leggen (hoogstens twee per legsel) kan per soort variëren. Houtduiven presteren gemiddeld drie legsels per jaar. De Turkse tortel haalt er vaak vijf, net zoals de stadsduif, maar deze laatste soort zou er zelfs zeven aankunnen. Het is natuurlijk ook maar net in welke leefomstandigheden de duiven zich bevinden. Bij genoeg voedsel en nestplekken kunnen ze namelijk lang hun gang gaan…

Doffers en duivinnen broeden om de beurt. Ze beginnen er echter pas goed mee als het laatste ei is gelegd. Voor die tijd zitten ze losjes op het eerste ei of de eerste eieren. Een duivenei wordt ook regelmatig omgedraaid door de ouders. Zo blijft het ei aan alle zijden warm en kan de embryo zich het beste ontwikkelen. 

Ook de broedperiode van een duif kan per soort verschillen… maar niet heel veel. Zo broedt een stadsduif ongeveer zeventien dagen op de eieren. Houtduiven en holenduiven kunnen hier een dagje minder over doen. Kijken we naar de zomertortel, dan broedt deze ongeveer dertien tot zestien dagen. Komt een duivenei uit? Dan verschijnt een baby duif: die wordt ‘pieper’ genoemd. 

Piepers zijn geel van kleur en worden altijd blind geboren. Na een week uit het duivenei kunnen ze echter wel zien. In diezelfde week worden ze gevoed met melk uit de krop van hun ouders. De krop is een holte in de keel van een duif: hier kan voedsel in worden opgeslagen. Na een paar weken ontwikkelen de piepers veertjes en krijgen ze steviger, voorgekauwd eten van hun moeder of vader. 

Als de jonge duiven zijn uitgekomen, duurt het nog ruim dertig tot veertig dagen voordat ze kunnen uitvliegen en zelfstandig kunnen gaan leven. Vijf à zes maanden verder worden ze geslachtsrijp en gaan ze op zoek naar een partner. Het gebeurt vaak dat duiven op dezelfde plek terugkeren waar ze zelf zijn opgegroeid om daar een eigen nest aan te leggen. Van hen wordt dan ook wel gezegd dat ze ‘gewoontedieren’ zijn. 

Exemplaren die vrij in de natuur leven worden meestal niet ouder dan een jaar of vier. Vogels in gevangenschap kunnen echter wel een leeftijd van veertien jaar bereiken. Die komen immers makkelijker aan voedsel, worden gecontroleerd op ziektes en ze zijn vaak goed beschermd tegen eventuele roofdieren.